Δίκτυο Σχολείων Σχολικής Διαμεσολάβησης

6ο Πανελλήνιο Συνέδριο Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης

«Η εκπαίδευση ως κοινό αγαθό μέσα σε έναν φαύλο κόσμο: Δημοκρατία, ακτιβισμός και κοινωνία»

Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Βόλος

23-25 Μαΐου 2025

Πώς σκέφτεσαι κοινωνιολογικά μέσα σε έναν κόσμο βίας, αδικίας, καταπίεσης και εκμετάλλευσης; Με ποιο τρόπο η απόφαση να ερευνήσει κανείς τις κοινωνικές διαστάσεις της εκπαίδευσης συμβάλλει στη διαμόρφωση του κόσμου; Ποιες είναι οι «μορφές» και οι «θεμιτοί» τρόποι κοινωνιολογικής σκέψης, γραφής και δράσης για μια εκπαίδευση και έναν κόσμο που διατρέχονται από συστήματα κυριαρχίας, εξουσίας και βίας που πρέπει να αμφισβητηθούν και να σταματήσουν; Η κοινωνιολογική μας δραστηριότητα συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας δικαιότερης εκπαίδευσης και ευνοεί την εδραίωση μιας συμμετοχικής δημοκρατικής βιώσιμης κοινωνίας ή μήπως με τη δραστηριότητά μας συμμετέχουμε στην αναπαραγωγή του συστήματος και επιβαρύνουμε την κατάσταση;

Σε αυτό το πλαίσιο, προτείνεται να επανεξεταστεί η εκπαίδευση ως ένα παγκόσμιο και ουσιαστικό κοινό αγαθό, αναγνωρίζοντας ότι η εκπαίδευση αποτελεί αυτοσκοπό και μία από τις υπέρτατες αξίες. Χρησιμοποιώντας την έννοια της εκπαίδευσης ως ‘κοινό αγαθό’, υπογραμμίζουμε τη συλλογική μας ευθύνη για την εκπαίδευση και, επίσης, αναδεικνύουμε τον τρόπο με τον οποίο τη διοικούμε, καθώς και τους τρόπους με τους οποίους συν-διαμορφώνουμε και συν-κατασκευάζουμε τη μαθησιακή διαδικασία. Η προοπτική αυτή δεν αφορά μόνο την αναγνώριση ότι η εκπαίδευση και η γνώση είναι δημόσια αγαθά, κάτι που συμβάλλει στην επίτευξη της ατομικής καλής ζωής, αλλά και της καλής ζωής που έχουν οι άνθρωποι από κοινού. Η εκπαίδευση οφείλει να είναι το αποτέλεσμα μιας δημοκρατικής και συμμετοχικής διαδικασίας, η οποία αποτελεί από μόνη της αυταξία και κοινό αγαθό. Υποστηρίζεται ότι η εκπαίδευση είναι ένα από τα σημαντικότερα κοινά αγαθά στο πλαίσιο της δημοκρατίας και ένα από τα ισχυρότερα μέσα για να σχεδιάζουμε το μέλλον. Ωστόσο, συχνά η εκπαίδευση αντιμετωπίζεται ως μέσο εξασφάλισης οικονομικής επιτυχίας και όχι ως το βασικό εργαλείο για τη διαμόρφωση κριτικής σκέψης, πολιτικής ευαισθητοποίησης και συμμετοχής στη δημόσια ζωή. Ποια μπορεί να είναι λοιπόν τα εργαλεία και οι δρόμοι προς την ανασυγκρότηση της σχέσης μεταξύ δημοκρατίας και εκπαίδευσης για τη διασφάλιση ενός δίκαιου και ισότιμου κοινωνικού συστήματος;

Το συνέδριο διερευνά αυτή τη μετατόπιση και προτείνει συγκεκριμένους τρόπους κοινωνιολογικής σκέψης για την εκ νέου σύζευξη της δημοκρατίας και της εκπαίδευσης:
α. κατανόηση των σχολείων ως χώρων διαλόγου και διαφωνία
⋅ β. θεώρηση των μαθητών/τριών, των εκπαιδευτικών και των γονέων και κηδεμόνων όχι ως αυθεντιών ή πελατών, αλλά ως συνδιαμορφωτών κοινών μαθησιακών εμπειριών
⋅ γ. ανάλυση των τρόπων που η εκπαίδευση δύναται να παράγει δημοκρατικές υποκειμενικότητες και ταυτότητες
⋅ δ. κατανόηση της εκπαίδευσης ως ένα κοινό πρότζεκτ που διαμορφώνεται από την ισότιμη συνεργασία των μετεχόντων/ουσών
⋅ ε. εστίαση αφενός στη “μακρο-εκπαιδευτική πολιτική” και αφετέρου στη “μικρο-πολιτική” που συνδέεται με τη (αυτο)διακυβέρνηση και τις σχέσεις εξουσίας στην καθημερινή ζωή του σχολείου.

Θεματικές περιοχές του Συνεδρίου:

Εκπαιδευτικές Ανισότητες και Κοινωνική Συμπερίληψη (τάξη, φύλο, σεξουαλικότητα, θρησκεία, αναπηρίες, ηλικία)
Εκπαιδευτικά Κοινά, Κοινότητες μάθησης και πρακτικές ομοτιμίας
Κοινωνιολογικές όψεις εναλλακτικών παιδαγωγικών
Αλληλέγγυα και Δημοκρατικά Σχολεία
Εκπαιδευτική πολιτική
Διαπολιτισμικές και Μετα-αποικιακές θεωρίες και παιδαγωγικές πρακτικές
Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις της Παιδικής ηλικίας και της Νεότητας
Εκπαίδευση εκπαιδευτικών σε δημοκρατικές πρακτικές
Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Βιώσιμη Ανάπτυξη/Αποανάπτυξη
Μαθητικές και φοιτητικές μορφές αντίστασης και κινητοποίηση
Τέχνη, πολιτισμικές πρακτικές και εναλλακτικές εκπαιδευτικές πραγματικότητες
Κοινωνιολογία της εκπαίδευσης στη μετά-ψηφιακή εποχή
Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις της σχολικής βίας, του εκφοβισμού και της παραβατικότητας
Κοινωνιολογία της γνώσης και κοινωνικές κατασκευές της εκπαιδευτικής πραγματικότητα
Κοινωνίες του κινδύνου στον 21ο αιώνα

ΑΦΙΣΑ
Πρόγραμμα
Βιβλίο Περιλήψεων
Πρακτικά
Φωτογραφικό Υλικό
Video